การวางแผนพัฒนาสุขภาพของตนเอง เป็นกระบวนการ เพื่อให้สุขภาพของตนเองมีคุณภาพ องค์การอนามัยโลก (WorldHealth Organization : WHO) ได้ให้ความหมายของสุขภาพไว้ว่า สุขภาพ (Health) หมายถึง ภาวะแห่งความสมบูรณ์ของร่างกาย จิตใจ และปัญญา รวมถึงการดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุข และไม่ได้หมายความเฉพาะเพียงแต่ความปราศจากโรคหรือความพิการทุพพลภาพเท่านั้น
การวางแผนพัฒนาสุขภาพ หมายถึง การกำหนดแนวทาง วิธีการในการสร้างสุขภาพดูแลส่งเสริมสุขภาพล่วงหน้า โดยมีการประเมินภาวะสุขภาพและวิเคราะห์ผลการประเมินภาวะสุขภาพ แล้วนำข้อมูลมาวางแผนพัฒนาสุขภาพและกำหนดแนวทางการพัฒนาสุขภาพ และการประเมินผลเพื่อให้มีภาวะสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรงในทั้ง 4 มิติ
1. การวางแผนพัฒนาสุขภาพกาย
กินอาหารให้ครบ 5 หมู่
กินข้าวเป็นอาหารหลักสลับกับอาหารประเภทแป้ง
ดื่มนมวันละ 2-3 แก้วต่อวัน
หลีกเลี่ยงอาหารรสหวานจัด เค็มจัด ของทอด บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป นํ้าอัดลม
งดหรือลดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ กาแฟหรือ เครื่องดื่มที่มีกาเฟอีน
เลือกกินผักและผลไม้ในปริมาณที่มากขึ้น
กินอาหารอย่างหลากหลาย แต่ลดปริมาณให้น้อยลง
ดื่มนํ้า 8-10 แก้ว/วัน
กินอาหารสะอาด ปราศจากการปนเปื้อน
2. การประเมินภาวะสุขภาพทางจิตใจ
รู้จักและทำความเข้าใจตนเองให้ดีที่สุด
ฝึกจิตใจให้สดชื่นแจ่มใส
ฝึกรับฟังความเห็นของผู้อื่น
มีกิจกรรมผ่อนคลาย
มีมนุษยสัมพันธ์ดี
เมื่อมีปัญหาหรือมีความเครียดทางจิตใจ
บริหารจิตใจ
3. การวางแผนพัฒนาสุขภาพด้านสังคม
การสร้างจิตสำนึกในการเคารพศักดิ์ศรีและคุณค่าความเป็นมนุษย์ของคนทุกคน
เข้าร่วมกิจกรรมตามวัฒนธรรมและประเพณีในท้องถิ่น
เข้าร่วมเป็นสมาชิกของชมรมหรือสมาคมต่าง ๆ
การสร้างเสริมสุขภาพด้านสังคม
4. การวางแผนพัฒนาสุขภาพทางปัญญา
รู้จักการคิดถึงผู้อื่นมากกว่าตนเอง
ไม่ควรพักพิงความสุขทางวัตถุเพียงอย่างเดียว
รู้จักการเชื่อมั่นในความเพียรของตน
รู้จักการคิดอย่างมีเหตุผล
การวางแผนพัฒนาสุขภาพ เป็นสิ่งที่ดี อย่าลืมนำไปปฏิบัติกันนะ เพื่อให้มีภาวะสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรง