เบาหวานขึ้นตา หรือที่เรียกในทางการแพทย์ว่า Diabetic Retinopathy เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน โดยเฉพาะผู้ที่เป็นเบาหวานมานาน หรือควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดี ในบทความนี้ เราจะมาทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคนี้ และวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพกันครับ
เบาหวานขึ้นตาคืออะไร?
เบาหวานขึ้นตา เกิดจากความเสียหายของหลอดเลือดเล็กๆ ในจอประสาทตา (Retina) ซึ่งเป็นผลมาจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเกินไปเป็นเวลานาน ทำให้เกิดการรั่วซึมของของเหลวและเลือดในจอประสาทตา ส่งผลให้การมองเห็นแย่ลง และอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้หากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม
อาการของเบาหวานขึ้นตา
ผู้ป่วยเบาหวานขึ้นตาอาจไม่สังเกตเห็นอาการในระยะแรก แต่เมื่อโรคดำเนินไปมากขึ้น อาจพบอาการดังนี้:
- การมองเห็นพร่ามัว
- เห็นจุดดำลอยไปมาในลานสายตา
- การมองเห็นสีเปลี่ยนไป
- มีช่องว่างหรือจุดบอดในการมองเห็น
- การมองเห็นในเวลากลางคืนแย่ลง
การวินิจฉัยเบาหวานขึ้นตา
การตรวจวินิจฉัยเบาหวานขึ้นตาทำได้โดยจักษุแพทย์ ด้วยวิธีการต่างๆ ดังนี้:
- การตรวจจอประสาทตาโดยการขยายม่านตา
- การถ่ายภาพจอประสาทตา
- การตรวจด้วยเครื่อง Optical Coherence Tomography (OCT)
- การฉีดสีเข้าหลอดเลือดดำเพื่อถ่ายภาพจอประสาทตา (Fluorescein Angiography)
วิธีรักษาเบาหวานขึ้นตา
การรักษาเบาหวานขึ้นตาขึ้นอยู่กับระยะของโรคและความรุนแรง โดยมีวิธีการรักษาหลักๆ ดังนี้:
1. การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการป้องกันและชะลอการดำเนินของโรค ผู้ป่วยควร:
- รับประทานอาหารตามคำแนะนำของแพทย์และนักโภชนาการ
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- รับประทานยาหรือฉีดอินซูลินตามที่แพทย์สั่ง
- ตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดด้วยตนเองอย่างสม่ำเสมอ
2. การรักษาด้วยเลเซอร์ (Laser Photocoagulation)
เป็นการใช้แสงเลเซอร์ยิงไปที่จอประสาทตาเพื่อปิดหลอดเลือดที่รั่วซึม และลดการเจริญของหลอดเลือดใหม่ที่ผิดปกติ วิธีนี้ช่วยชะลอการดำเนินของโรคและป้องกันการสูญเสียการมองเห็นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3. การฉีดยาเข้าวุ้นตา (Intravitreal Injection)
เป็นการฉีดยาเข้าไปในวุ้นตาเพื่อลดการบวมของจอประสาทตาและยับยั้งการเจริญของหลอดเลือดใหม่ ยาที่ใช้มักเป็นยาในกลุ่ม Anti-VEGF หรือสเตียรอยด์ ซึ่งช่วยลดอาการบวมและปรับปรุงการมองเห็นได้
4. การผ่าตัดจอประสาทตา (Vitrectomy)
ในกรณีที่มีเลือดออกในวุ้นตามาก หรือมีพังผืดดึงรั้งจอประสาทตา อาจจำเป็นต้องทำการผ่าตัดเพื่อนำเลือดหรือพังผืดออก และซ่อมแซมจอประสาทตา
การป้องกันเบาหวานขึ้นตา
การป้องกันที่ดีที่สุดคือการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ นอกจากนี้ ผู้ป่วยเบาหวานควร:
- ตรวจตาประจำปีอย่างสม่ำเสมอ แม้จะยังไม่มีอาการผิดปกติ
- ควบคุมความดันโลหิตและระดับไขมันในเลือด
- งดสูบบุหรี่
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพตา
สรุป
เบาหวานขึ้นตาเป็นภาวะแทรกซ้อนที่สามารถป้องกันและรักษาได้ หากได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมและทันท่วงที การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด การตรวจตาประจำปี และการปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด จะช่วยลดความเสี่ยงและชะลอการดำเนินของโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากคุณเป็นผู้ป่วยเบาหวานหรือมีความเสี่ยง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการดูแลสุขภาพตาของคุณอย่างเหมาะสมครับ
