มะเร็งตับอ่อนถือเป็นหนึ่งในโรคมะเร็งที่มีความรุนแรงสูง แม้ไม่ได้พบบ่อยนักเมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่นๆ แต่ก็ไม่ควรมองข้าม โดยมักพบในผู้ใหญ่และเกิดในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง
สาเหตุของการเกิดมะเร็งตับอ่อนยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่มีปัจจัยเสี่ยงที่อาจเพิ่มโอกาสเกิดโรคนี้ ได้แก่ การสูบบุหรี่จัด มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งตับอ่อน และการเป็นโรคเบาหวาน
ในระยะแรก มะเร็งตับอ่อนมักไม่แสดงอาการชัดเจน จนกระทั่งก้อนมะเร็งโตขึ้นและกดทับทางเดินน้ำดี ทำให้มีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง หรือปวดหลัง ซึ่งคล้ายกับอาการของโรคทั่วไป เมื่อโรคลุกลามมากขึ้น ผู้ป่วยอาจมีอาการแน่นท้อง เบื่ออาหาร น้ำหนักลด หรือปวดกระดูกจากการแพร่กระจายของมะเร็ง
การวินิจฉัยมะเร็งตับอ่อนทำได้ค่อนข้างยาก แต่แพทย์มักใช้วิธีซักประวัติ ตรวจร่างกาย และส่งตรวจอัลตราซาวด์หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ เพื่อดูพยาธิสภาพของตับอ่อนและตับ รวมถึงตรวจเลือดหาสารบ่งชี้มะเร็ง เมื่อพบก้อนที่ตับอ่อน แพทย์มักจะผ่าตัดเอาก้อนออกเพื่อรักษาและตรวจชิ้นเนื้อทางพยาธิวิทยา ก่อนผ่าตัดจะมีการตรวจเลือด ปัสสาวะ และเอกซเรย์ปอด เพื่อประเมินสภาพร่างกายและการแพร่กระจายของโรค
มะเร็งตับอ่อนแบ่งเป็น 4 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ก้อนอยู่ในตับอ่อน ระยะที่ 2 ลุกลามไปกระเพาะอาหาร ม้าม หรือลำไส้ใหญ่ ระยะที่ 3 กระจายไปต่อมน้ำเหลือง และระยะที่ 4 แพร่กระจายไปอวัยวะอื่น เช่น ตับ
วิธีการรักษามะเร็งตับอ่อนมี 3 วิธีหลักๆ คือ การผ่าตัด เคมีบำบัด และรังสีรักษา ขึ้นอยู่กับระยะของโรคและสภาพร่างกายของผู้ป่วย โดยกลุ่มที่ผ่าตัดได้มักเป็นผู้ที่โรคยังไม่ลุกลามมากและร่างกายแข็งแรง หลังผ่าตัดอาจมีการให้เคมีบำบัดหรือฉายแสงเสริม ส่วนกลุ่มที่ผ่าตัดไม่ได้มักจะรักษาด้วยเคมีบำบัดร่วมกับรังสีรักษา หรือให้การดูแลแบบประคับประคองตามอาการ
ความรุนแรงของมะเร็งตับอ่อนขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ระยะของโรค สภาพร่างกาย โรคร่วม และอายุของผู้ป่วย หลังจากรักษาเสร็จ แพทย์จะนัดตรวจติดตามเป็นระยะๆ บ่อยในช่วง 1-2 ปีแรก ห่างขึ้นในปีที่ 3-5 และปีละครั้งหลังจากนั้น ผู้ป่วยควรพาญาติหรือผู้ดูแลมาพบแพทย์ด้วยทุกครั้ง และแจ้งเรื่องการใช้ยาหรือตรวจกับแพทย์อื่นๆ เพื่อให้ได้รับการดูแลที่เหมาะสมที่สุด
มะเร็งตับอ่อนเป็นโรคร้ายที่ไม่ควรมองข้าม การระมัดระวังปัจจัยเสี่ยง เฝ้าสังเกตอาการผิดปกติ และพบแพทย์ตรวจวินิจฉัยโดยเร็ว จะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้มากขึ้น
