มะเร็งตับอ่อน โรคร้ายที่ต้องเฝ้าระวัง
มะเร็งตับอ่อนถือเป็นโรคมะเร็งที่มีความรุนแรงสูง แม้ไม่ใช่มะเร็งที่พบได้บ่อย แต่ก็มักจะพบในผู้ใหญ่โดยเฉพาะเพศชาย สาเหตุของการเกิดโรคยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจน แต่มีปัจจัยเสี่ยงที่ควรระมัดระวังดังนี้
– การสูบบุหรี่จัดเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่เพิ่มโอกาสเป็นมะเร็งตับอ่อน
– ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งตับอ่อนก็มีความเสี่ยงสูงขึ้น
– โรคเบาหวานก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยเสี่ยงที่ไม่ควรมองข้าม
ในระยะแรกมะเร็งตับอ่อนมักไม่แสดงอาการชัดเจน แต่เมื่อก้อนมะเร็งขยายใหญ่ขึ้นจนไปกดทับทางเดินน้ำดี อาจทำให้เกิดอาการตัวเหลือง ตาเหลือง หรือปวดหลัง ซึ่งคล้ายกับอาการของโรคอื่นๆ ทั่วไป หากอาการรุนแรงขึ้นอาจมีอาการแน่นท้อง เบื่ออาหาร น้ำหนักลด หรือมีอาการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น เช่น ปวดกระดูกจากมะเร็งกระจายไปที่กระดูก
การวินิจฉัยมะเร็งตับอ่อนค่อนข้างทำได้ยาก แต่หากสงสัยจากอาการและประวัติ แพทย์มักส่งตรวจเพิ่มเติมด้วยอัลตราซาวด์หรือซีทีสแกนเพื่อดูพยาธิสภาพของตับอ่อนและตับ รวมถึงอาจตรวจเลือดหาสารบ่งชี้มะเร็ง เช่น CEA หรือ CA19-9 หากพบก้อนผิดปกติที่ตับอ่อน มักจำเป็นต้องผ่าตัดเอาก้อนออกเพื่อการรักษาและตรวจชิ้นเนื้อยืนยันว่าเป็นมะเร็งหรือไม่
การแบ่งระยะของมะเร็งตับอ่อนแบ่งเป็น 4 ระยะ ตั้งแต่ระยะ 1 ที่มะเร็งยังจำกัดอยู่ในตับอ่อน ไปจนถึงระยะ 4 ที่มะเร็งลุกลามเข้ากระแสเลือดแพร่กระจายไปอวัยวะอื่นโดยเฉพาะตับ ซึ่งระยะของโรคมีผลต่อแนวทางการรักษาและความรุนแรงของโรค
การรักษามะเร็งตับอ่อนมี 3 วิธีหลักคือ การผ่าตัด เคมีบำบัด และรังสีรักษา โดยแบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มที่สามารถผ่าตัดได้เนื่องจากโรคยังไม่ลุกลามมาก และกลุ่มที่ผ่าตัดไม่ได้เพราะโรคลุกลามมากแล้ว ซึ่งจะใช้การรักษาด้วยเคมีบำบัดและรังสีรักษาแทน หรือให้การรักษาแบบประคับประคองในผู้ป่วยที่ร่างกายไม่แข็งแรง
นอกจากระยะของโรคแล้ว ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อความรุนแรงของมะเร็งตับอ่อนยังมี สภาพร่างกายของผู้ป่วย โรคประจำตัวอื่นๆ และอายุ ผู้สูงอายุมักทนต่อการรักษาได้ไม่ดีเท่าคนอายุน้อยกว่า
หลังการรักษา ผู้ป่วยจะได้รับการนัดหมายติดตามอาการอย่างสม่ำเสมอ โดยในช่วง 1-2 ปีแรกมักตรวจทุก 1-2 เดือน ปีที่ 3-5 ตรวจทุก 2-3 เดือน และหลังจากนั้นตรวจทุก 6-12 เดือน โดยควรมีญาติหรือผู้ดูแลมาพบแพทย์ด้วยทุกครั้ง และแจ้งข้อมูลการใช้ยาหรือการตรวจรักษาจากที่อื่นให้แพทย์ทราบ เพื่อให้การดูแลรักษาเป็นไปอย่างเหมาะสมที่สุด
มะเร็งตับอ่อนเป็นโรคร้ายที่ควรเฝ้าระวัง ตรวจพบให้การรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ และติดตามดูแลสุขภาพอย่างใกล้ชิด เพื่อเพิ่มโอกาสในการรักษาและคุณภาพชีวิตให้ดีที่สุด
